“Κλειδί” ο ρόλος των γονιδίων στην κατάθλιψη

Ποικιλομορφίες σε μια περιοχή του χρωμοσώματος 3 φαίνεται να προδιαθέτουν για εμφάνιση κατάθλιψης, διαπιστώνει μεγάλη έρευνα στη Βρετανία. Το εντυπωσιακό μάλιστα είναι ότι τα ευρήματα επιβεβαιώνονται από μια ανεξάρτητη έρευνα στις ΗΠΑ, η οποία εξέτασε διαφορετικό δείγμα εθελοντών.

Οι ψυχίατροι έχουν παρατηρήσει εδώ και δεκαετίες ότι ο κίνδυνος κατάθλιψης αυξάνεται στα άτομα με συγγενείς που εμφάνισαν τη νόσο. Σχετικά πρόσφατες μελέτες σε τέτοιες οικογένειες υποδεικνύουν ότι οι γενετικοί παράγοντες αντιστοιχούν γύρω στο 40% του κινδύνου, ενώ το υπόλοιπο αντιστοιχεί σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Το γενετικό παζλ της κατάθλιψης αποδεικνύεται πάντως εξαιρετικά περίπλοκο (όπως συμβαίνει και σε άλλες παθήσεις όπως η παχυσαρκία ή ο διαβήτης). Οι νευροεπιστήμονες πιστεύουν πλέον ότι η ψυχική αυτή διαταραχή δεν οφείλεται σε κάποιο μεμονωμένο γονίδιο, αλλά σε πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε πολυάριθμους γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Οι δύο νέες μελέτες δεν εντόπισαν συγκεκριμένα γονίδια που σχετίζονται με την κατάθλιψη, αλλά μια σχετικά μεγάλη περιοχή του χρωμοσώματος 3 (3π25-26) που παρουσιάζει «ισχυρή συσχέτιση» με τον κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα τυχόν οφέλη της ανακάλυψης για τους ασθενείς θα αργήσουν να έρθουν: Πρώτα θα πρέπει να εντοπιστούν συγκεκριμένα γονίδια της εν λόγω περιοχής, ενώ η ανάπτυξη νέων φαρμάκων βάσει των ευρημάτων είναι απίθανο να χρειαστεί λιγότερο από μια δεκαετία.

Και οι δύο έρευνες δημοσιεύονται στο American Journal of Psychiatry, την επιθεώρηση του Αμερικανικού Συλλόγου Ψυχιατρικής.

Πρώτα βήματα

Οι ερευνητές έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι πιθανότατα υπάρχουν πολλά ακόμα γονίδια, προς το παρόν άγνωστα, που σχετίζονται με την εμφάνιση κατάθλιψης.

«Μόλις έχουμε αρχίσει να βρίσκουμε το δρόμο μας στο λαβύρινθο των επιδράσεων της κατάθλιψης» επισήμανε στο Reuters η Μισέλ Περγκάντια, μέλος της μίας ερευνητικής ομάδας στο Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον.

Η πρώτη μελέτη εξέτασε 800 οικογένειες με κρούσματα μείζονος κατάθλιψης, ενώ η δεύτερη μελέτησε την κατάθλιψη και το κάπνισμα σε οικογένειες από την Αυστραλία και τη Φινλανδία.

«Το εντυπωσιακό είναι ότι και οι δύο ομάδες εντόπισαν ακριβώς την ίδια [χρωμοσωμική] περιοχή» δήλωσε η Πάμελα Μάντεν, επικεφαλής της αμερικανικής ερευνητικής ομάδας.

Την ίδια επισήμανση έκανε ο Ζερόμ Μπριν, επικεφαλής της δεύτερης μελέτης στο King’s College του Λονδίνου: «Στις γενετικές μελέτες για την κατάθλιψη, η αναπαραγωγή των αποτελεσμάτων είναι κανονικά πολύ δύσκολη και συχνά απαιτεί χρόνια» είπε ο ερευνητής.

Περίπου ένας στους πέντε ανθρώπους θα εμφανίσει μείζονα κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή του, ενώ η συχνότητα της διαταραχής είναι διπλάσια στις γυναίκες.

Σύμφωνα μάλιστα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κατάθλιψη θα είναι η κυριότερη αιτία αναπηρίας το 2020.

ΤΑ ΝΕΑ